Η λαπαροσκοπική χειρουργική βρίσκει εφαρμογή στην αντιμετώπιση παθήσεων του νεφρού, με τη λαπαροσκοπική νεφρεκτομή να αποτελεί την επέμβαση εκλογής σε πολλά κέντρα για την αντιμετώπιση κακοήθων παθήσεων.
Η νεφρεκτομή ορίζεται ως η αφαίρεση του πάσχοντος νεφρού (απλή ολική νεφρεκτομή). Η αφαίρεση του περινεφρικού λίπους με το σύστοιχο επινεφρίδιο είναι απαραίτητη σε μεγάλους όγκους και όγκους που εντοπίζονται στον άνω πόλο του νεφρού (ριζική νεφρεκτομή). Μικρότεροι όγκοι (<4cm) που εντοπίζονται στην περιφέρεια του νεφρού, καθώς και καλοήθεις όγκοι μπορούν να αντιμετωπισθούν με μερική νεφρεκτομή.
Η λαπαροσκοπική νεφρεκτομή μπορεί να γίνει είτε διαπεριτοναϊκά, είτε εξωπεριτοναϊκά. Ο ασθενής τοποθετείται σε ειδική θέση (πλάγια) και η επέμβαση πραγματοποιείται μέσω 3-4 μικρών τομών (0,5-1cm), αφού εμφυσηθεί αέρας στην κοιλία (πνευμοπεριτόναιο). Οι βασικοί χρόνοι της επέμβασης περιλαμβάνουν παρασκευή του νεφρού με διατομή της γραμμής του Toldt, αναγνώριση και παρασκευή του σύστοιχου ουρητήρα, παρασκευή και απολίνωση της νεφρικής αρτηρίας και της νεφρικής φλέβας με clips ή ειδικά συρραπτικά αγγείων και διατομή αυτών, παρασκευή του άνω πόλου με ή χωρίς διατήρηση του επινεφριδίου, διατομή των πλάγιων προσφύσεων, έξοδος του παρασκευάσματος μαζί με το περινεφρικό λίπος σε ειδικό σάκο και απομάκρυνση αυτού μέσω μικρής επιμήκυνσης μιας από τις τομές. Η επέμβαση μπορεί να γίνει με βοήθεια του χεριού (hand-assisted laparoscopic nephrectomy), είται πλήρως λαπαροσκοπικά.
Εξελίξεις και παραλλαγές της νεφρεκτομής είναι η λαπαροσκοπική μερική νεφρεκτομή που απαιτεί παροδικό αγγειακό αποκλεισμό και ταχείς χειρισμούς για την αφαίρεση τμήματος του πάσχοντος νεφρού σε υγιή όρια, η λαπαροσκοπική χειρουργική μιας τομής (Single-incision laparoscopic Nephrectomy) και η ρομποτική νεφρεκτομή , που πραγματοποιούνται σε εξειδικευμένα κέντρα με μεγάλη επιτυχία.
Λαπαροσκοπική νεφρεκτομή ζώντα δότη για μεταμόσχευση νεφρού
Η λαπαροσκοπική νεφρεκτομή για μεταμόσχευση νεφρού έχει καθιερωθεί στις ΗΠΑ και την Ευρώπη ως standard operation προσφέροντας γρήγορη επάνοδο των δοτών στην ενεργό δράση.
Το 2015 πραγματοποιήσαμε την πρώτη στη χώρα μας λαπαροσκοπική νεφρεκτομή για μεταμόσχευση νεφρού από ζώντα δότη, σε έναν άνδρα με προηγηθείσα λαπαροτομία. Ο 68χρονος άνδρας είχε προϋπάρχουσα χειρουργική επέμβαση λόγω τροχαίου. Τοποθετήθηκαν δύο trocars, των 5mm και ένα των 10mm στην αριστερή μεσοκλειδική γραμμή, από το πλευρικό τόξο έως την πρόσθια άνω λαγόνια άκανθα, και ένα trocar 10mm υπερηβικά, που αντικαταστάθηκε από gel-port, για την απομάκρυνση του μοσχεύματος.
Η επέμβαση διήρκεσε τρεις ώρες. Ο χρόνος θερμής ισχαιμίας ήταν τρία λεπτά.
Το μόσχευμα τοποθετήθηκε άμεσα και ο λήπτης εμφάνισε άμεση διούρηση, με έναρξη νεφρικής λειτουργίας.
Ο δότης είχε ομαλή μετεγχειρητική πορεία, εξήλθε την τέταρτη μετεγχειρητική ημέρα.
Δεδομένης της ύπαρξης πολυετούς εμπειρίας στη μεταμόσχευση οργάνων και την προηγμένη λαπαροσκοπική χειρουργική, αλλά και της ύπαρξης κατάλληλων υποδομών, όπως οι σύγχρονες και πλήρως εξοπλισμένες αίθουσες χειρουργείων, φαίνεται ότι ανοίγει πλέον ο δρόμος της ευρείας εφαρμογής και στη χώρα μας πρωτοκόλλων λαπαροσκοπικής νεφρεκτομής για ζώντες δότες οργάνων. Τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής βρίσκουν άριστη εφαρμογή στους δότες οργάνων (συγγενείς νεφροπαθών) οι οποίοι, όντας υγιείς, προβαίνουν στη μεγίστη προσφορά της δωρεάς ενός οργάνου τους για να σώσουν τη ζωή και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής συνανθρώπων τους. Ο μετεγχειρητικός πόνος ελαχιστοποιείται, το αισθητικό αποτέλεσμα είναι άριστο, και ο δότης επιστρέφει ταχύτατα στην καθημερινή του δραστηριότητα.